Το σπίτι των παιδιών

Το σπίτι των παιδιών

Α.ΚΥΡΙΟ ΘΕΜΑ- ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ  

Γνωριμία με την ομάδα- Αναγνώριση στοιχείων καλής επικοινωνίας – Αποδοχή όλων μέσα στην ομάδα – Συναισθήματα – αισθήματα – ενσυναίσθηση, ασφάλεια – προστασία – Δεξιότητες επικοινωνίας – Αξίες φιλίας, δικαιώματα – υποχρεώσεις, διαφορετικότητα – Κοινωνικός ρατσισμός, εθελοντισμός

 

Β. ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

Να βελτιωθούν οι διαπροσωπικές σχέσεις των παιδιών – Να ευαισθητοποιηθούν σε θέματα προσωπικών και κοινωνικών αξιών – Να υιοθετηθούν υπεύθυνες στάσεις ζωής  -  Να ενισχυθεί η αυτοεκτίμηση, η αυτοπεποίθηση και η αυτογνωσία των παιδιών – Να δημιουργηθεί κλίμα εμπιστοσύνης και συνεργασίας στην τάξη – Να μάθουν να χρησιμοποιούν ποικίλες τεχνικές και βασικά εργαλεία από το χώρο της Αγωγής Υγείας, των Τεχνών και του Πολιτισμού – Να παίξουν ρόλους και να αλληλεπιδράσουν μεταξύ τους

 

 "Γνωριζόμαστε με την ομάδα - Συμφωνούμε για τους όρους του παιχνιδιού"

Είναι η πρώτη συνάντηση της ομάδας στο πλαίσιο του προγράμματος. Η ομάδα δεν συναντιέται πρώτη φορά. Τα παιδιά γνωρίζονται μεταξύ τους, έχουν καθιερώσει τρόπους επικοινωνίας κι έχουν υιοθετήσει συγκεκριμένους ρόλους στην ομάδα. 

Γίνεται εισαγωγή στη διαδικασία της ομάδας και στην αναγνώριση στο τι βοηθά την καλή λειτουργία μιας ομάδας και τι την παρεμποδίζει.

---

Στόχοι 1ης δραστηριότητας:

• Η εξοικείωση των παιδιών με τη διαδικασία της ομάδας
• Η αναγνώριση από πλευράς των παιδιών των στοιχείων που είναι απαραίτητα μέσα σε μια ομάδα

Τα παιδιά βοηθούνται από την δασκάλα να χαλαρώσουν και να στρέψουν την προσοχή τους στην ομάδα και στον εαυτό τους. Η δασκάλα καλεί τα παιδιά να φανταστούν έναν γλάρο που τον βλέπουν να έρχεται από μακριά και να τους πλησιάζει. Όταν έρχεται κοντά τους μπορούν να τον ακουμπήσουν με τα ποδαράκια τους. Ο γλάρος τους ζητά να ανεβούν στην πλάτη του και να ταξιδέψουν μαζί του στον κόσμο των παιδιών...

Τα παιδιά χωρίζονται τυχαία σε ομάδες: γλάρος, πούπουλα, λιβάδι, λουλούδια.

Καλούνται συνεργαστούν στην ομάδα και να αποφασίσουν  να γράψουν τους κανόνες που βοηθούν στην καλύτερη συνεργασία μεταξύ τους. Γράφουν το όνομά τους και εικονογραφούν. Στο τέλος ανακοινώνουν τα αποτελέσματά τους και η δασκάλα τα καταγράφει σε μια ομαδική λίστα. Τονίζει ότι εφόσον όλοι οι κανόνες γίνονται αποδεκτοί από τα ίδια τα παιδιά θα γίνει "Το συμβόλαιο της τάξης".

Το συμβόλαιο καθώς και οι ομαδικές εργασίες των παιδιών τοποθετούνται σε περίοπτη θέση μέσα στην τάξη.

"Κατασκευάζοντας το σπίτι των παιδιών"

Στόχοι 

• Η αναγνώριση από πλευράς των παιδιών των στοιχείων που είναι απαραίτητα μέσα σε μια ομάδα
• Η αναγνώριση της σπουδαιότητας του καθενός μέσα στην ομάδα και του δικαιώματος του να ανήκει εκεί με ό,τι ο ίδιος διαθέτει ως άνθρωπος
• Η δασκάλα ρωτάει αν ξέρουν πώς χτίζονται τα σπίτια, αν θα ήθελαν να φτιάξουν ένα δικό τους σπίτι. Διευκρινίζει ότι κάθε ένας μπορεί να συμβάλλει με όποιο τρόπο μπορεί, δεν έχει σημασία πόσο μεγάλη είναι η συμμετοχή του στην ομαδική εργασία, αλλά τη σπουδαιότητα της συνεργασίας. Σε μια κατασκευή σπιτιού όλοι οι τεχνίτες προσφέρουν κάτι, μικρό ή μεγάλο, ώστε να ολοκληρωθεί.

·         Τονίστηκε ακόμη τι χρειάζεται να έχει ένα σπίτι για να είναι εκείνα ευτυχισμένα. Ποια είναι τα γερά θεμέλια που θα το στηρίξουν. Κατάλαβαν ότι το σπίτι τους χρειάζεται χαρά και αγάπη για να είναι όμορφο και να νιώθουν  ευτυχία.

·         Τα παιδιά στη συνέχεια παρουσίασαν τα σπίτια τους στην ολομέλεια της τάξης. Εξέφρασαν τα συναισθήματά τους. Κάποιοι ήταν απογοητευμένοι γιατί δεν πρόλαβαν. Άλλοι ήταν θυμωμένοι, άλλοι χαρούμενοι. Ρωτήθηκαν τι πήγε και τι δεν πήγε καλά, αν μοίρασαν ρόλους, δουλειές ή όχι. Αν έγιναν αποδεκτές όλες οι προτάσεις ή υπήρξαν κάποιες ιδέες που δεν εισακούστηκαν.

Στο τέλος ρωτήθηκαν αν έμαθαν κάτι για τους εαυτούς τους ή τους συμμαθητές τους.

Συμφώνησαν όλοι ότι πέρασαν πολύ ωραία, γιατί ήταν σαν παιχνίδι.

 "Φτιάχνοντας ένα σχολείο χωρίς επιθετικότητα"

Στόχοι

• Να διερευνήσουν τις αντιλήψεις τους για την επιθετικότητα που εκδηλώνεται μέσα στο σχολείο.
• Να συζητήσουν τους παράγοντες που ευνοούν την επιθετικότητα και πώς μπορούν να την αντιμετωπίσουν.
• Να μπουν στη θέση των άλλων μελών της σχολικής κοινότητας και να δουν το πρόβλημα από όλες τις πλευρές.

Διαδικασία

Τα παιδιά μετά από συζήτηση για την έννοια της επιθετικότητας χωρίστηκαν σε ομάδες: Γονείς, εκπαιδευτικοί, μαθητές και δημοσιογράφοι.

Τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε μια "τηλεοπτική εκπομπή" με το ανάλογο θέμα. Ο στόχος ήταν να προβληματιστούν και να ανταλλάξουν απόψεις γύρω από το θέμα "Ένα σχολείο χωρίς επιθετικότητα".

Στην εκπομπή συμμετείχαν ένας ή δύο εκπρόσωποι από τις μικρές ομάδες ως καλεσμένοι, οι υπόλοιποι αποτέλεσαν το φοβερό κοινό που έκανε την εκπομπή και την συζήτηση πιο πλούσια.

Ο συντονισμός ήταν ευθύνη των δημοσιογράφων.

Τα παιδιά προσπάθησαν να μπουν στους ρόλους τους και να εκφράσουν το πρόβλημα της λεκτικής ή μη επιθετικότητας που συμβαίνει στο σχολείο και προσπάθησαν να δώσουν πιθανές λύσεις.

"Το χαλί των συναισθημάτων"

Βρήκαμε τα συναισθήματα, που ήταν πολλά! Τα αναγνωρίσαμε πότε τα νιώθουμε. Τα αποδεχθήκαμε, ευχάριστα και δυσάρεστα. Η αναγνώριση και η έκφραση των συναισθημάτων συνδέονται άμεσα με την ψυχική υγεία των παιδιών και τη συναισθηματική νοημοσύνη τους. 

Συνειδητοποιήσαμε πόσο πολλές και διαφορετικές συναισθηματικές εμπειρίες μπορούμε να βιώσουμε και πόσο αποδεκτά είναι όλα τα συναισθήματα και ευχάριστα και δυσάρεστα.

Διαδικασία

• Αρχικά τα παιδιά έπαιξαν σε ζευγάρια το παιχνίδι της έκφρασης συναισθημάτων με παντομίμα "είμαι ο  καθρέφτης του άλλου" 

• Στη συνέχεια το παιχνίδι της εμπιστοσύνης "οδηγώ με ασφάλεια τον άλλο".
• Σε κύκλο χόρεψαν τον "χορό των συναισθημάτων"
• Ζωγράφισαν σε ομάδες τα χαλιά των συναισθημάτων

"Εκφράζοντας το θυμό και την τσατίλα μας"

·         Αρχικά ζεσταθήκαμε μπαίνοντας όλοι στον κύκλο, κρατημένοι από τα χέρια, πήραμε και δώσαμε  ενέργεια ο ένας στον άλλον.

·         Στη συνέχεια τα παιδιά μοιράστηκαν σε μικρές ομάδες οι οποίες είχαν να "αναγνώσουν", να καταλάβουν δηλαδή μια φωτογραφία που τους έδωσα, ξεχωριστή για κάθε ομάδα. Σε αυτές υπήρχαν παιδιά που μιλούσαν θυμωμένα ο ένας τον άλλον.

Τα παιδιά έπρεπε να αναπαραστήσουν την σκηνή που έβλεπαν βάζοντας τον εαυτό τους στο υποθετικό πρόβλημα που δημιούργησε το θυμό τους.

Κατόπιν συζητήσαμε για ό,τι είδαμε να γίνεται στις ομάδες και πώς χειρίστηκαν το ξέσπασμά τους.

Ειπώθηκε ότι ο θυμός τους δίνει ενέργεια και τους κάνει πιο δυνατούς.

Τους προβλημάτισε η ερώτηση αν δεχθούν εκείνοι την ενέργεια και τη δύναμη από το θυμό κάποιου άλλου παιδιού πώς θα νιώσουν.

Ακόμη, τι συνέπειες έχει ο ανεξέλεγκτος θυμός μας στο σώμα μας, στο μυαλό μας, στη ψυχή μας αλλά και στους άλλους.

Πώς θα είναι οι ίδιοι αν συμβεί κάτι σοβαρό.

Αν θα μετανιώσουν γι΄ αυτά που είπαν ή έκαναν.

Πώς γίνεται να μην φτάσουμε σε αυτό το σημείο.

Φεύγοντας από το εργαστήριο αυτό τους ζήτησα να βαθμολογήσουν την ενέργειά τους από το

1 ως το 10.

Η ενέργεια όλων ήταν στο 10.

 "Λόγια που πληγώνουν"

Στόχοι

• Να αναγνωρίσουν τα συναισθήματα που προκαλούνται μέσα από τα λόγια των άλλων
• Να αναγνωρίσουν τους τρόπους που αντιδρούν σε αυτά
• Να αναζητήσουν εναλλακτικούς τρόπους αντίδρασης

Υπάρχουν λόγια που στεναχωρούν, πληγώνουν, ενοχλούν. Η ημέρα αυτή είναι για να μιλήσουμε για αυτά τα λόγια. Μέσα από ένα παλιό μπαούλο βγήκαν λέξεις και φράσεις που τις ακούμε συχνά και δεν έχουμε πει σε κανέναν πόσο μας πληγώνουν. 

"Τώρα που έχουμε γνωριστεί αρκετά μπορούμε να μοιραστούμε τις σκέψεις μας. Δεν θα πούμε σε κανέναν τίποτα, ό,τι πούμε θα μείνει μεταξύ μας". 

Το κάθε παιδί διαβάζει την κρυμμένη φράση και λέει αν την έχει ακούσει ποτέ του, πώς ένιωσε, πώς αντέδρασε και τι θα ήθελαν να πουν στο άτομο που την είπε.

Τα συμπεράσματα βγήκαν από μόνα τους. Τα παιδιά κατάλαβαν ότι πρέπει να πιστέψουν στα θετικά, καλά χαρακτηριστικά που έχουν και να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους.

Στη συνέχεια ζωγράφισαν την κορνίζα του εαυτού τους όπου έβαλαν ένα τουλάχιστον καλό χαρακτηριστικό τους, για το οποίο είναι περήφανοι γι΄ αυτό και θα ήθελαν να το πουν στους άλλους.

Τέλος, κρεμάσαμε τις κορνίζες στο τοίχο για να τις καμαρώνουν όλοι μαζί.

"Η επίσκεψη των ξένων"

Στόχος ☻  Να καταλάβουν τα παιδιά πώς αισθάνεται κάποιος ο οποίος διαφέρει από τους άλλους και πέφτει θύµα περίγελου ☻ Να συνειδητοποιήσουν τα παιδιά ότι κάποιες συμπεριφορές  προς τους άλλους που διαφέρουν µπορεί να πληγώνουν ☻  Να αισθανθούν τα παιδιά ότι όλοι έχουν την ανάγκη να ανήκουν κάπου και να είναι αποδεκτοί όπως είναι.

Αφού έγινε μια εισαγωγή για το τι σημαίνει να είναι κανείς διαφορετικός, τα παιδιά χωρίστηκαν τυχαία σε τρεις ομάδες : α) από ξένη χώρα ή τόπο, β) αναπηρία, γ) εμφάνιση

Από την κάθε ομάδα βγαίνει ένας εθελοντής για να παίξει ένα διαφορετικό ρόλο. Η κάθε ομάδα είναι μια παρέα παιδιών που παίζουν ένα παιχνίδι της αρεσκείας της.

Οι εθελοντές βγαίνουν έξω από τις μικρές ομάδες και έχουν την οδηγία να παίξουν το παιδί που διαφέρει από τα υπόλοιπα. Το ένα παιδί προέρχεται από άλλη χώρα και μιλάει σπαστά ελληνικά, το άλλο έχει κινητικά προβλήματα, το τρίτο έχει παραπάνω κιλά και φοράει γυαλιά.

Αυτό που επιδιώχθηκε ήταν να παρατηρήσουν τα ίδια τα παιδιά τη συμπεριφορά τους απέναντι στην οποιαδήποτε διαφορετικότητα.

Στον κάθε εθελοντή δόθηκε η οδηγία να προσπαθήσει να μπει, να ενταχθεί στην παρέα των παιδιών και να τον δεχτούν στο σπίτι τους.

Στη συζήτηση που ακολούθησε κάναμε την ερώτηση - συμπέρασμα : "τελικά , ποιος είναι διαφορετικός;" "Μήπως είμαστε όλοι διαφορετικοί;" " Πώς νιώθει κανείς όταν είναι διαφορετικός;"

Παρατήρηση:  οι παρέες των παιδιών δεν έκαναν και πολύ τους δύσκολους να δεχθούν τα παιδιά με τη διαφορετικότητα. Έτσι ιδανικά, δέχθηκαν στην παρέα τους το κορίτσι «από άλλη χώρα», το αγόρι «που περπατούσε με τη

 βοήθεια αμαξιδίου»  και το κορίτσι  που είχε παραπάνω κιλά και φορούσε γυαλιά.

Δεύτερη παρατήρηση: Η τρίτη ομάδα υποχρέωσε το κορίτσι  να χάσει κιλά για να τη δεχτεί. Πρέπει δηλαδή να αλλάζουμε το χαρακτηριστικό που διαφέρει για να είμαστε αποδεκτοί;....

"Πράγματα που ζητούν από μένα οι άλλοι και με ενοχλούν"

Σκεπτικό

Πολύ συχνά τα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με αιτήματα και συμπεριφορές που τους κάνουν να νιώθουν άβολα, τους ενοχλούν. Είναι σημαντικό τα παιδιά να αναπτύξουν την αίσθηση του ελέγχου του εαυτού τους, ότι οι ίδιοι είναι κύριοι του σώματός τους και του εαυτού τους. 

Αυτή η ενότητα εισάγει την ιδέα της αυτοπροστασίας από τα πειράγματα, τα ανεπιθύμητα αιτήματα και χάδια, τις επιθέσεις που μπορεί να προέρχονται από συνομηλίκους και ενήλικες.

Στόχοι :

• Η αναγνώριση ότι το σώμα και ο εαυτός τους ανήκουν στους ίδιους.
• Η αναγνώριση του δικαιώματός τους να λένε "όχι" σε ότι δεν είναι ευπρόσδεκτο για τα ίδια.
• Η ενίσχυση του αυτοσεβασμού.

Δραστηριότητες

Ζέσταμα: Σε κύκλο τα παιδιά έπαιξαν το παιχνίδι "Ο Ηρακλής τεντώνεται".

Εισαγωγή  : Ενημέρωση για το θέμα. Προσωπικά βιώματα τα οποία "τα συγκεντρώσαμε σε σακί."

Ομάδες : Τίθεται το ερώτημα: Κάποιος μου ζητά να σπάσω ένα τζάμι, Κάποιο παιδί μου επιτίθεται και με χτυπά, ένας μεγάλος μου ζητά να πάω να κάτσω στην αγκαλιά, ενώ εγώ δεν θέλω.

Καλούνται να κουβεντιάσουν στην ομάδα για το πώς νιώθουν τα παιδιά όταν βρίσκονται σε τέτοια θέση, πώς αντιδρούν;

"Το βιβλίο του μπορώ να πω όχι": Κάθε παιδί καταγράφει κάποιες περιπτώσεις που λέμε όχι και το ζωγραφίζουν.

Το βιβλίο μπαίνει στη Βιβλιοθήκη του σπιτιού των παιδιών.

" Τα δικαιώματά μου"

Στόχος

• Η ενίσχυση του αυτοσεβασμού
• Η ενημέρωση των παιδιών για τα δικαιώματά τους

Διαδικασία

1) Ζέσταμα με παιχνίδι στον κύκλο: "Αλλάζω θέση"

Τα παιδιά είναι στον κύκλο στις θέσεις τους και μπαίνουν μέσα δύο παιδιά που συνεργάζονται να βρουν ποια  έχουν αλλάξει θέση όσο είχαν αυτά κλειστά τα μάτια τους.

2) Εισαγωγή με καταιγισμό ιδεών

Ο κάθε άνθρωπος παιδί ή ενήλικας έχει κάποια δικαιώματα που κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει. Ποια είναι αυτά; Τα καταγράψαμε στον πίνακα.

3) Βίντεο 

4) "Ζωγραφίζοντας τα δικαιώματά μας". Σε μικρές ομάδες αναλαμβάνουν να ζωγραφίσουν τα δικαιώματά τους όπως τα αντιλαμβάνονται.

5) Κλείσιμο. Τα παιδιά δείχνουν τις ομαδικές εργασίες τους στην ολομέλεια και λένε πώς τους φάνηκε η σημερινή μέρα.