ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΣΒΕΣΤΟΧΩΡΙΟΥ

Το Ασβεστοχώρι είναι ένας παλιός οικισμός στην σκιά της 

Θεσσαλονίκης που χτίστηκε γύρω στο 1600 και ονομάσθηκε 

Νεοχώρι. Το μαρτυρούν και αρκετά σπίτια που έχουν το 

παραδοσιακό μακεδονικό στυλ στην πυρήνα του χωριού 

(παρ ότι ο χαρακτήρας του χωριού έχει αλλάξει).

 Οι πρώτοι κάτοικοι ήταν φύλακες της περιοχής, καταγόμενοι 

από την Μάνη, φύλαγαν το ταχυδρομείο προς Κωνσταντινούπολη 

και τα υδραγωγεία της Θεσσαλονίκης. 

Αργότερα ήρθαν σλαβόφωνοι πρόσφυγες από τις τριγύρω περιοχές, 

Αγραφιώτες και Βλάχοι.

 Οι εντόπιοι κάτοικοι (Παεζάνοι κατά τους Βλάχους) 

άργησαν πολύ να συγχρωτισθούν με τους άλλους πρόσφυγες

 (κυρίως Βλάχους) και είχαν χωριστούς συλλόγους και άλλες 

κοινωνικές δομές. Το χωριό αναφέρεται με τρεις ονομασίες 

σε χάρτη του 1914: Κιρέτσκιοϊ, Νεοχώρι και Παεζάνοβο. 

Στις αρχές του αιώνα είχε 700 ελληνικές οικογένειες (κατά τον Ν. Σχινά),

 νηπιαγωγείο, παρθεναγωγείο, δημοτικό και χάνι. 

Οι κάτοικοι ήταν δίγλωσσοι και μιλούσαν ένα ιδιόμορφο 

μείγμα Ελληνικών με σλαβικές καταλήξεις. 

Την εποχή της Τουρκοκρατίας το χωριό ανήκε στον 

περίφημο μουκατά των 12 Μαντεμοχωρίων 

(πλούσιας αυτοδιοικούμενης κοινοπραξίας που 

εκμεταλεύονταν τα μεταλλεία της Β. Χαλκιδικής). 

Στον Μακεδονικό αγώνα η συντριπτική πλειοψηφία των 

κατοίκων κατέδειξε την Ελληνική εθνική της συνείδηση με

 ενεργό συμμετοχή. 

Στην γενικότερη περιοχή του βουνού Χορτιάτη έδρασαν 

κατά περιόδους μικρά Ελληνικά ανταρτικά σώματα,

 όπως του Μιχάλη Αναγνωστάκου (καπετάν Ματαπά) 

και του Ανδρέα Παπαγεωργίου, του Ζώη, του Αντωνίου, 

του Εξαδάκτυλου και του Μαζαράκη με αξιόλογη δράση

μέχρι την περιοχή του Λαγκαδά, όπου ήταν ισχυρή 

η Βουλγαρική προπαγάνδα. Κατόρθωσαν να εξολοθρέψουν 

τις Βουλγαρικές ομάδες, να καταστρέψουν βάσεις τους  

στην λίμνη του Λαγκαδά και να ανυψώσουν το φρόνημα 

των ντόπιων πληθυσμών.

 Κατά την κατοχή, το Ασβεστοχώρι είχε πολλά θύματα 

με αποκορύφωμα την ομαδική εκτέλεση 19 Ασβεστοχωριτών 

πατριωτών από τα στρατεύματα κατοχής και τους σ

υνεργάτες τους, λίγο πριν την απελευθέρωση το 1944 (26/7/44). 

Όπως λέει και το όνομά του, αρκετοί κάτοικοι παραδοσιακά

 ασχολούνταν με την κατασκευή ασβέστη (Ασβεστοχώρι, Κιρέτσκιοϊ). 

Στην περιοχή μπορούμε να δούμε, εκτός από τα αντιαισθητικά

 νταμάρια που δουλεύουν και μολύνουν ακόμη, πλινθόκτιστες 

καμινάδες που είναι δείγματα μιας πρώιμης βιομηχανικής

 αρχιτεκτονικής στην περιοχή της Θεσσαλονίκης (1924-1930).